Tabiatı akla uygun bir şekilde taklit etmektir.. Klasizme göre sanatın üç temeli vardır.
-
Akıl
-
Sağduyu
-
Tabiat
Eser güzelliği akıldan alır. Sağduyuya uymayan hiçbir anlatımın değeri yoktur. Hiçbir şey gerçekten daha güzel olamaz. Ancak gerçek sevimlidir. İnsan ruhu inanmadığı hiçbir şeyden heyecan duymadığı için tabiatı taklit gerekir.
Belli başlı düsturları şunlardır:
1-Gayeye varabilmek için;tabiattan ayrılmamak, akl-ı selimden uzaklaşmamak gerekir.
2-Grek ve Latin edebiyat kaynaklarından faydalanılmaktadır.
Belli başlı düsturları şunlardır:
1-Gayeye varabilmek için;tabiattan ayrılmamak, akl-ı selimden uzaklaşmamak gerekir.
2-Grek ve Latin edebiyat kaynaklarından faydalanılmaktadır.
3- kusursuzluğa ulaşmak için istek duymak şarttır.
4- Klasizm az söyleyerek çok anlatma sanatıdır.
5- Konular insan tabiatına uygundur.
6- Davranışlar aklın denetimine bağlıdır.
7- Konular gerçekliğe dayanır. Eserler gücünü gerçekten alır.
8- Klasizm geçici rağbeti değil, sürekli rağbeti arar.
9- Ana dil en güzel biçimde yazılmalı ve kullanılmalıdır.
10- Biçim kusursuz olmalıdır.
11- Kurallara tam uygunluk aranır.
12- Din dışı konulara eğilim vardır.
13- “Sanat toplum içindir”. Görüşü hakimdir.
Klasizmin en belirli niteliklerini trajedilerde bulabiliriz.
Üç Birlik Kuralı: -
Zaman birliği (24 saat içinde geçebilir hissi)
-
Yer Birliği (Aynı yerde olayın geçmesi)
-
Olay birliği (Piyesin tek bir ana olay çevresinde gelişmesi)
Belli başlı sanatçıları:
Lope de Vega(1562-1635): İspanyol tiyatro yazarı. Yeni Dünya’nın Bulunuşu, En Büyük Kadı Kraldır
Rene’ Descartes (1596-1650): Fransız matematikç i, bilim adamı ve filozof. Batı düşüncesinin son yüzyıllardaki en önemli düşünürlerinden biri. "Düşünüyorum öyleyse varım" (Cogito ergo sum) temel felsefesidir. Usul üzerine Nutuk, Metafizik Düşünceler eserleri arasında sayılabilir.
Pierre Corneille(1606-1684) Molière ve Racine'le birlikte 17. yy'ın en büyük üç Fransız tiyatrocusundan biridir. Corneille, “Fransız trajedisinin kurucusu” olarak tanınmıştır. Eserleri arasında Le Cid, Horace, Melite sayılabilir.
Jean Racine (1639-1699): Fransız edebiyatının önde gelen şairlerinden ve trajedi yazarlarından olan Racine iyi bir eğitim görmüştür. Özellikle Yunan trajedi şairi Euripides (Öripid)'den etkilenen Racine, Fransız klâsik trajedisinin gelişmesinde büyük rol oynamıştır. XVI. Louis (Lui) döneminde saray tarihçiliğide yapmış olan Racine, eserlerinde Yunan mitolojisi, Filistin tarihi ve İngiliz saraylarından seçilmiş konulara yer vermiştir. Racine, eserlerinde genellikle tutkularına esir olmuş kişilere yer vermiştir.Tanzimat Dönemi'nde yaşayan Türk edebiyatçılar üzerinde de ekili olan Racine'nin, Andromaque (Andromak), Berenice (Berenis), Bazanet (bazane), Iphigénie (İfinej) ve Phaidra (Fedra) adlı eserleri ünlüdür.
François de La Rochefoucauld(1613-1680): Eserleri soğuk ve karamsardır. 1665'te yayınlanan Maximes (Özdeyişler) insanın doğuştan kötü olduğunu, bencillikle hareket ettiğini belirten beş yüz kadar epiqrmla doludur. Kendinden sonraki bir çok sanatçıyı etkilemiştir.
La Fontaine(1621-1695)Fransız fabl ve masal yazarıdır.Masallarındaki konular, şark klasiklerinden alınmadır. La Fontaine'den çok önceleri yazılmış Beydeba'nın Kelile ve Dimne eserindeki hikayelerin 18 tanesi, bu Fransız edebiyatçısı tarafından şiir şeklinde tekrarlanmıştır. Roman, piyes ve şiirlerde yazan La Fontaine asıl ününü sayısı 238 olan masallarıyla sağlamıştır.
Blaise Pascal(1623-1662): Fransız matematikçi, fizikçi ve düşünür. En bilinen temel eseri Düşünceler'dir. Ölümünden sonra yayımlanmıştır. Diğer bir eseri de Taşra Mektupları’dır.
Nicolas Boileau(1636-17177): Fransız şair ve eleştirmen. Satires(Hicivler), Epiteres(Manzum mektuplar), L’art Poetique(Şiir sanatı) adlı eserleriyle ünlüdür. Klasizmin kurucusu olarak kabul edilir.
Jean De La Bruyere(1645-1696) : Fransız klasik şairlerinden olan La Bruyere, en ünlü eseri Caracteres'i (Karakter) 1687'de yazdı.
FÉNELON, FRANÇOIS DE SALIGNAC DE LA MOTHE, (1651 - 1715); Fransız Katolik başpiskoposu ve yazar. Ünlü eserleri “Fables” (Masallar, 1734), “Dialogues des Morts” (Ölüler Arasında Konuşmalar, 1700-1712)ile “Les Aventures de Télémaque”dır (Telemakhos’un Serüvenleri, 1699). Bir gezi ve aşk romanı olan bu kitap, akıl ve mantıkla yönetilen örnek bir krallığın tablosunu çizer ve buradan savaş, zorbalık ve lüksün kovulduğunu anlatır. Yapıt XIV. Louis’nin yönetimiyle ilgili sert bir eleştiri olarak kabul edildiğinden yasaklandı. Belki de bu yüzden Tanzimat döneminde Yusuf Kamil Paşa tarafıntan Türkçeye çevrilen ilk eser oldu.
Pierre Corneille(1606-1684) Molière ve Racine'le birlikte 17. yy'ın en büyük üç Fransız tiyatrocusundan biridir. Corneille, “Fransız trajedisinin kurucusu” olarak tanınmıştır. Eserleri arasında Le Cid, Horace, Melite sayılabilir.
Jean Racine (1639-1699): Fransız edebiyatının önde gelen şairlerinden ve trajedi yazarlarından olan Racine iyi bir eğitim görmüştür. Özellikle Yunan trajedi şairi Euripides (Öripid)'den etkilenen Racine, Fransız klâsik trajedisinin gelişmesinde büyük rol oynamıştır. XVI. Louis (Lui) döneminde saray tarihçiliğide yapmış olan Racine, eserlerinde Yunan mitolojisi, Filistin tarihi ve İngiliz saraylarından seçilmiş konulara yer vermiştir. Racine, eserlerinde genellikle tutkularına esir olmuş kişilere yer vermiştir.Tanzimat Dönemi'nde yaşayan Türk edebiyatçılar üzerinde de ekili olan Racine'nin, Andromaque (Andromak), Berenice (Berenis), Bazanet (bazane), Iphigénie (İfinej) ve Phaidra (Fedra) adlı eserleri ünlüdür.
François de La Rochefoucauld(1613-1680): Eserleri soğuk ve karamsardır. 1665'te yayınlanan Maximes (Özdeyişler) insanın doğuştan kötü olduğunu, bencillikle hareket ettiğini belirten beş yüz kadar epiqrmla doludur. Kendinden sonraki bir çok sanatçıyı etkilemiştir.
La Fontaine(1621-1695)Fransız fabl ve masal yazarıdır.Masallarındaki konular, şark klasiklerinden alınmadır. La Fontaine'den çok önceleri yazılmış Beydeba'nın Kelile ve Dimne eserindeki hikayelerin 18 tanesi, bu Fransız edebiyatçısı tarafından şiir şeklinde tekrarlanmıştır. Roman, piyes ve şiirlerde yazan La Fontaine asıl ününü sayısı 238 olan masallarıyla sağlamıştır.
Blaise Pascal(1623-1662): Fransız matematikçi, fizikçi ve düşünür. En bilinen temel eseri Düşünceler'dir. Ölümünden sonra yayımlanmıştır. Diğer bir eseri de Taşra Mektupları’dır.
Nicolas Boileau(1636-17177): Fransız şair ve eleştirmen. Satires(Hicivler), Epiteres(Manzum mektuplar), L’art Poetique(Şiir sanatı) adlı eserleriyle ünlüdür. Klasizmin kurucusu olarak kabul edilir.
Jean De La Bruyere(1645-1696) : Fransız klasik şairlerinden olan La Bruyere, en ünlü eseri Caracteres'i (Karakter) 1687'de yazdı.
FÉNELON, FRANÇOIS DE SALIGNAC DE LA MOTHE, (1651 - 1715); Fransız Katolik başpiskoposu ve yazar. Ünlü eserleri “Fables” (Masallar, 1734), “Dialogues des Morts” (Ölüler Arasında Konuşmalar, 1700-1712)ile “Les Aventures de Télémaque”dır (Telemakhos’un Serüvenleri, 1699). Bir gezi ve aşk romanı olan bu kitap, akıl ve mantıkla yönetilen örnek bir krallığın tablosunu çizer ve buradan savaş, zorbalık ve lüksün kovulduğunu anlatır. Yapıt XIV. Louis’nin yönetimiyle ilgili sert bir eleştiri olarak kabul edildiğinden yasaklandı. Belki de bu yüzden Tanzimat döneminde Yusuf Kamil Paşa tarafıntan Türkçeye çevrilen ilk eser oldu.
Türk Edebiyatında Klasizm
Türk edebiyatı Batı’ya açıldığında klasisizm dönemini tamamlamıştır. Bu nedenle edebiyatımızda klasisizmin önemli bir etkisi olmamıştır.
Direktör Ali Bey(Ayyar Hamza (Moliere'den adapte), Şinasi’nin “Şair Evlenmesi”adlı komedisi, La Fontaine’den yaptığı çeviriler ve Ahmet Vefik Paşa’nın Moliere’den çevirileri, bu anlayışın ürünleri olarak sıralanabilir.