Şükufe Nihal BAŞAR


Şükufe Nihal Başar (1896-1973)

       İstanbul'da doğdu. yüksek öğrenimini İstanbul Darulfunun'u Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümünde tamamladı (1919). Türkiye’de Darülfünun’dan mezun ilk kadın” unvanının sahibi olmuştur. "Şair" ve "Nedim" (1918-1919) dergilerinde yayımlanan ilk şiirlerini birleştiren "Yıldızlar ve Gölgeler"inde ortaya koyduğu kişilik, üslup ve biçim yönlerinden Tevfik Fikret etkisinde görüldü. Daha sonra yazdığı şiirleri Güneş, Varlık, Aydabir, Çınaraltı, Şadırvan dergilerinde yayımlayan şair, kadın duyarlığıyla ulusal ve toplumsal temaları da isleyen 1960’ta sayısı yediye ulaşan şiir kitaplarında cumhuriyetin “aydın” kadınlarından biri olarak Anadolu’nun geri kalmışlık sorunu üzerine şiirler yazdı.

Savaş sırasında eşi Ahmet Hamdi Bey ile birlikte Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin önde gelen isimlerinden birisi oldu. Evinde yaptığı toplantılarda kadınları milli mücadeleye destek olmaları için teşvik etti; Sultanahmet mitingi’nde Halide Edip Hanım’ın yanında durdu, Fatih mitingi’nde konuşmasıyla kalabalığı ateşledi. Cumhuriyetin ilanından sonra, kadınların siyasi haklarını kazanması için mücadele eden Türk Kadınlar Birliği’nin kurucuları arasında yer aldı. 1924’te kurulan dernek, 1935’te kendini feshedene kadar faaliyetlerini sürdürdü.Şükûfe Hanım; 1927’de yayımladığı “Hazan Rüzgarları”ndaki şiirlerinde aruz veznini bırakıp Milli Edebiyat akımının ilkelerine uyarak hece ölçüsünü kullandı. Kadın, yurt sorunları ve aşk konularını işledi. Şiirlerinin yanı sıra öyküler ve romanlar kaleme aldı. 1928 yılında “Tevekkülün Cezası” adlı öykü kitabı ve ilk romanı “Renksiz Istırap” yayımlandı. Bunları, “Çöl Güneşi”(1933) adlı romanı izledi. 1935 yılında “Finlandiya” gezi notları yayımlandı. Faruk Nafiz Çamlıbel ile olan aşkını anlattığı düşünülen “Yalnız Dönüyorum” adlı romanı, 1938'de yayımlandı. 1946’da yayımlanan “Domaniç Dağlarının Yolcusu” adlı gezi notları Şakir Sırmalı tarafından “Sır” adıyla filme çekildi. Son olarak “Çölde Sabah Oluyor” adlı romanını yayımlandı. 

Eserleri
Roman

Renksiz Istırap (1928)

Yakut Kayalar (1931)

Çöl Güneşi (1933)

Yalnız Dönüyorum (1938)

Çölde Sabah Oluyor (1951)

Vatanım İçin

Şiir

Yıldızlar ve Gölgeler (1919)
Hazan Rüzgarları (1927)
Gayya (1930)

Yakut Kayalar (1931)

Su (1933)
Sıla Yolları (1935)
Sabah Kuşları (1943)
Yerden Göğe (1960)
Şükufe Nihal/Şiirler (1975-Ölümünden sonra seçilmiş şiirler)

 

Öykü

Tevekkülün Cezası (1928)

Gezi Notları

Finlandiya (1935)

Domaniç Dağlarının Yolcusu (1946)

ÇOBAN NİNE
Bu tarlada doğmuştu, burada büküldü beli;
Hiç durmadan uludu bahtının kara yeli;
O, yerinde oyuldu bir çınar vakarıyla...
 
Eş verdi, evlat verdi tükenmeyen cenklere;
Hastalıkla, kıtlıkla kaç torun gömdü yere;
Saçı bir örnek oldu dağların karıyle...
 
Kimi vardır şu yurtta yetmiş yıllık ömrünün?
Ardında sürünerek üç koyunluk sürünün
Allah’ıyla baş başa kalmıştır Çoban Nine
 
Bir sır gibi derindir karanlık bakışları;
Gönlünde birdir ömrün baharları, kışları;
Çekmiş ummanlar gibi her derdi sinesine.

Test Çöz