Fakir BAYKURT(1929-1999)
1929'da Burdur'un Yeşilova ilçesine bağlı Akçaköy'de doğdu. Isparta Gönen Köy Enstitüsünü ve Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünün Edebiyat Bölümünü bitirdi. Öğretmen olarak çeşitli okullarda çalıştı, Cummhuriyet gazetesinde yazıları yayımlandı. Ankara'da Millî Eğitim Bakanlığı Yapı İşleri Bölümü'nde çalıştı. Amerika'daki Indiana Üniversitesinde yetişkinler için yazma öğrenimi aldı. İlköğretim müfettişi olarak Ankara'da çalıştı. 1965'te TÖS'ün genel başkanı seçildi. Millî Folklor Enstitüsünde uzmanlık, ODTÜ'de Halkla İlişkiler ve Yayın Müdürlüğü yaptı. 1971'deki sıkıyönetim döneminde iki kez tutuklandı ve hakkındaki soruşturmalardan beraat etti. SSK'den emekli oldu. Kültür Bakanlığı danışmanlığı görevini yürüttü. Almanya, Hollanda, İsviçre, Sovyetler Birliği gibi birçok ülkeyi gezdi. Tedavi için gittiği Almanya'da 1999'da öldü.
Edebi Kişiliği
- Köy Enstitüleri Dergisi'nde öğrenciyken yazdığı ve Orhan Veli'nin izlerinin görüldüğü şiirleriyle edebiyata başladı. İlk şiiri "Fesleğen Kokulum” dur. Şiirlerinde Tahir Baykurt imzasını kullandı.
- 1950'den sonra hikâye ve roman alanında kendisini geliştirerek köy edebiyatı hareketinin öncü isimlerinden oldu.
- Köylülerin acılarını, bilinçli ve bilinç dışı isteklerini, kadınların itilmişliğini, töre baskısını kısacası kendi içinde yetiştiği toplumu halkçı ve Toplumsal Gerçekçi bakış açısıyla eserlerinde işledi.
- Basit bir dille kaleme aldığı eserlerinde betimlemelere yer verdi ve kahramanlarını yöresel ağız özellikleriyle konuşturdu.
- Hikâyeyi yazıldığı dönemin tarihini ve toplumsal özelliklerini içeren belge olarak gördü ve hikâyelerinde kesit yerine geniş açılımları, an yerine de geniş dönemlerdeki olayları işledi.
- Toplumsal Gerçekçi anlayışla yazdığı eserlerinde anlattığı yaşam biçimine uzak yaşantısı yüzünden gerçekçilik bakımından “Ankara’da oturup köy romanları yazıyor.” şeklinde eleştirildi.
Romanları
Yılanların Öcü (1959)
Irazcanın Dirliği (1961)
Onuncu Köy (1961)
Amerikan Sargısı (1967)
Kaplumbağalar (1967)
Tırpan (1970)
Köygöçüren (1973)
Keklik (1975)
Kara Ahmet Destanı (1977)
Yayla (1977)
Yüksek! Fırınlar (1983)
Koca Ren (1986)
Hikâye
Çilli (1955)
Efendilik Savaşı (1959)
Karın Ağrısı (1961)
Cüce Muhammet (1964)
Anadolu! Garajı (1970)
On Binlerce Kağnı (1971)
Can Parası (1973)
İçerdeki Oğul (1974)
Sınırdaki Ölü (1975)
Gece Vardiyası (1982)
Barış Çöreği (1982)
Duisburg Treni (1986)
Toplum-eğitim yazıları
Efkâr Tepesi] (1960)
Şamaroğlanları (1976)
Halk Kitabı
Kerem ile Aslı (1964)
Kale Kale (1978)
Çocuk Romanı
Topal Arkadaş, Yandım Ali, Sakarca, Sarı Köpek(1984)
Şiir
Bir Uzun Yol(1989)
Dostluğa Akan Şiirler
Ödülleri
Yılanların Öcü, Cumhuriyet gazetesinin Yunus Nadi Roman Mükâfatında birincilik kazanmıştı (1958)
Baykurt daha sonra, Tırpan ile 1970 TRT ve 1971 Türk Dil Kurumu roman armağanları
1980 Avni Dilligil Tiyatro Ödülü
Can Parası ile 1974 Sait Faik Hikâye Armağanı
Kara Ahmet Destanı ile de 1978 Orhan Kemal Roman Armağanı
Çocuk romanı Sakarca, Tiyatro 79 dergisi tarafından "yılın oyunu" seçildi (1979