Necati CUMALI (1921-2001)
1921 yılında bugün Yunanistan sınırları içinde bulunan o dönemin Rumeli Vilayet-i Celilesine bağlı ve Cuma beyleriyle meşhur olan Cuma kazasında(Florina) doğmuş, ailesi 1923 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi kapsamında Türkiye'ye göç ederek İzmir'in Urla ilçesine yerleşmiştir. Ortaöğrenimini İzmir Atatürk Lisesi'nde (1938), yükseköğrenimini ise Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde (1941) tamamlamıştır. 
Ankara'da Toprak Mahsulleri Ofisi'nde (1941-1942), Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'nde (1945) çalışmıştır. Askerlik sonrası Urla ve İzmir'de avukatlık ve memurluk yapmıştır (1945-1957). 1957-1959 yıllarında Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği Basın Ataşeliği'nde çalışmıştır. 1959 - 1963 yıllarında İstanbul Radyosu'nda redaktörlük yapan Cumalı, sonraki yıllarda yaşamını roman ve oyun yazarlığı ile sürdürdü. 10 Ocak 2001 tarihinde yakalandığı karaciğer kanserinden kurtulamayarak İstanbul'da hayata veda etti. Edebiyata yalın şiirlerle ve güçlü Sabahattin Ali etkileri taşıyan hikâyelerle girmiş, giderek özgün bir soluk oluşturmuş usta bir Türk edebiyatçısıdır.
İlk şiiri Urla Halkevi dergisi Ocak'ta çıkmıştı (1939). Garipçiler'in (Orhan Veli ve arkadaşları) ve öteki 1940 kuşağı şairlerinin ortak konu ve yazışlarından, bir süre sonra sıyrılarak, yalın bir duyarlığın şairi oldu. Şiirlerine net bir görünümle, birey halleri (Selviler, ayrılıklar, özlemler, acılar vb.), gündelik hayat, toplum ve dünya durumu yansıdı hep. Şiirimize kalın, aydınlık bir Cumalı çizgisi çizdi.
1940'lardan itibaren Varlık, Servet-i Fünun - Uyanış, Yeni İnsanlık gibi dergilerde şiirler yayımlamıştır. İlk kitabı "Kızılçullu Yolu" 1943 tarihlidir. İkinci kitabı askerliği esnasında terhisine yakın geçirdiği "zehirli sıtma" hastalığı yüzünden gönderildiği hava 
değişikliğinde yazılmış olan Harbe Gidenin Şarkıları'dır (1945). 1945 yılından itibaren şiir, öykü, roman ve tiyatro türlerinin hepsinde birden ürün veren Necati Cumalı, zaman zaman deneme alanına da el atmıştır.
1955'ten sonra şiiri, hikâyeyi, oyunu, romanı birlikte yürüttü. Romanlarında ve hikâyelerinde avukatlık yaptığı yıllarda karşılaştığı gerçek olaylardan faydalanmıştır. Yazdığı bütün türlerde uzatmalardan kaçınan, şiirli bir yoğunluk yarattı.
Şiirlerinden
Eserleri
Şiir
Kızılçullu Yolu (1943)
Harbe Gidenin Şarkıları (1945)
Mayıs Ayı Notları (1947)
Güzel Aydınlık (1951)
Denizin İlk Yükselişi (ilk üç kitabının topluca, 2. baskısı, 1954)
İmbatla Gelen (1955)
Güneş Çizgisi (1957)
Yağmurlu Deniz (son iki kitabının 2. baskısı ve yeni şiirler, 1968)
Başaklar Gebe (1970)
Ceylan Ağıdı (1974)
Aç Güneş (1980)
Bozkırda Bir Atlı (1981)
Yarasın Beyler (1982)
Tufandan Once (1983)
Aşklar Yalnızlıklar (toplu şiirler I, 1985)
Kısmeti Kapalı Gençlik (toplu şiirler II, 1986)
Hikâye
Yalnız Kadın (1955)
Değişik Gözle (1956)
Susuz Yaz (1962)
Ay Büyürken Uyuyamam (1969)
Makedonya 1900 (1976)
Kente İnen Kaplanlar (Değişik Gözle kitabını da içerir, 1976)
Dilâ Hanım (1978, Dilâ Hanım hikâyesi fil ve dizi olarak çekildi)
Revizyonist (1979)
Yakubun Koyunları (1979)
Aylı Bıçak (1981; Uzun Bir Gece adıyla ikinci basım 1991)
Roman
Tütün Zamanı (1959. 2. b. Zeliş adıyla, 1971)
Yağmurlar ve Topraklar (1973)
Acı Tütün (1974)
Aşk da Gezer (1975)
Uç Minik Serçem (1990)
Viran Dağlar (1994)
Oyun
Oyunlar 1 (Boş Beşik, Ezik Otlar, Vur Emri)
Oyunlar 2 (Susuz Yaz, Tehlikeli Güvercin, Yeni Çıkan Şarkılar)
Oyunlar 3(Nalınlar, Masalar, Kaynana Ciğeri)
Oyunlar 4(Derya Gülü, Aşk Duvarı, Zorla İspanyol);
Oyunlar 5(Gömü, Bakanı Bekliyoruz, Kristof Kolomb'un Yumurtası)
Oyunlar 6 »(Mine, Yürüyen Geceyi Dinle, İş Karar Vermekte)
Çalıkuşu (1963)
Yaralı Geyik (1980)
Dün Neredeydiniz (1983)
Bir Sabah Gülerek Uyan (1990)
Vatan Diye diye (1990)
Devetabanı (1992)
Ahmetlerim (1974, 1990 Devlet tiyatrolarında)
Şafak Karakolu (1978) (İstanbul Şehir Tiyatrolarında (1980) sahnelenecekken askeri yönetimce yasaklandı.)
Ceyhan ile Sevdican (1988)
Yalnız Ölü (1990)
Boş Beşik (1951,1967)
Susuz Yaz (1963, 1973) olmak üzere ikişer kez filme alındı.
Zeliş (1969) filme alındı(1974) TV'ye
Mine (1983)
Vasfiye Öyküsü (Adı Vasfiye adıyla 1985)
Bir Sabah Gülerek Uyan (Dul Bir Kadın adıyla 1986)
Derya Gülü (1986)
Uzun Bir Gece (1987)
Öç Öyküsü (Tutku adıyla 1986) sinema
Boş Beşik, Ezik Otlar, Susuz Yaz, Mine, Derya Gülü, Nalınlar, Zeliş radyoya uygulandılar. Zeliş ile Ezik Otlar, Dağlı ile Muharrem öyküsü, Bakanı Bekliyoruz TV'ye aktarıldılar. Boş Beşik vokal bale olarak sahnelendi (1993) Yazarın her türden eserleri yirmiyi aşkın dile çevrildi. Oyunlarından Mine, Nalınlar (1963) İtalyanca, Derya Gülü (1966 İbranice, 1991 İngilizce), Susuz Yaz (1975 İngilizce), Tehlikeli Güvercin 1969 Rusça) Vur Emri (1975 Slovence, 1977 Farsça olarak yayınlandılar. Susuz Yaz (I981)'de Oslo raydosunda Norveç dilinde, Derya Gülü 1967'de Zagrep radyosunda Hırvatça yayınlandı. Bütün oyunları, daha sonra yazılan ve oynanan bazı oyunları da içererek Tekin Yayınevi tarafından yeniden yayımlandı.
Bütün Oyunları 1 (1983)
Bütün Oyunları 2 (1983)
Bütün Oyunları 3 (1985)
Denemeleri
Niçin Aşk (1971)
Senin için Ey Demokrasi (1976)
Etiler Mektupları (1982)
Niçin Af (1989)
Şiddet Ruhu (1990)
Günce
Yeşil Bir At Sırtında (1990)
Langston Hughes'ten (1961)
Apollinaire'den (1965)
Ödülleri
Yağmurlu Deniz -Türk Dil Kurumu 1969 Şiir Ödülü
Değişik Gözle- Sait Faik Hikâye Armağanı'nı 1957
Makedonya 1900 Sait Faik Hikâye Armağanı'nı 1977
Yaralı Geyik ile Muhsin Ertuğrul Ödülü(1979)
Tufandan Önce ile 1984 Yeditepe Şiir Armağanı
Dün Neredeydiniz(Oyun) 1982 Kültür Bakanlığı Tiyatro Ödülü
Viran Dağlar- 1995 Orhan Kemal Roman Armağanı-Yunus Nadi Roman Ödülü
Susuz Yaz'dan -1964 Berlin Film Festivalinde Altın Ayı ödülü (sinema Dalında Uluslararası İlk Ödül)