Fazıl Hüsnü Dağlarca

Fazıl Hüsnü DAĞLARCA (1914-2008)

       İstanbul’da doğdu. Kuleli Askeri Lisesi'ni (1933), Harp Okulu'nu (1935) bitirdi. Piyade subaylığıyla doğu ve orta Anadolu'nun, Trakya'nın birçok yerlerini dolaştı. Orduda hizmeti onbeş yılı doldurunca, önyüzbaşı iken askerlikten ayrıldı (1950). Çalışma Bakanlığı İş Müfettişi olarak İstanbul'da çalıştı. (1952-1960) Aksaray'da Kitap kitabevini açtı (Aralık 1959). Yayımcılık yaptı. Türkçe adında bir de aylık dergi çıkardı (43 sayı, 1960-1964), kitabevini kapattı (1970).

       İlk yazısı (bir hikâye) ortaokul öğrencisiyken Yeni Adana gazetesinde bir yarışmada armağan kazanarak yayımlanmış (1927). Sanat dergilerinde ilk kez, Kuleli Lisesi son sınıfta iken Yavaşlayan Ömür şiiriyle görünmüştü (İstanbul dergisi, 1933). Sonra Varlık dergisine şiirler vermeye başladı (Mayıs 1934). Harbiye'den subay çıktığı gün (30 Ağustos 1935) satışa çıkardığı ilk kitabı Havaya Çizilen Dünya'da ölçülü, uyaklı, âşık tarzı denemeleri de bulunuyordu. İkinci kitabının çıkmasıyla (Çocuk ve AlIah, 1940) kişiliği çevresinde en yetkili kalemlerin uyandırdıkları ilgi ve dikkati yıllar yılı eksiltmeden sürdürerek, Cumhuriyet devrinin en kuvvetli şairlerinden biri oldu. Çocukluk ve Allah temaları üzerinde halka halka genişleyen bir bütünlük görüşünün hâkim olduğu ikinci kitabından bu yana, eserlerinin özü, sayısı ve hacimleri bakımından, Tanzimat'tan beri şiirimizin en verimli sanatçısı odur.

        İlk şiirlerinde serbest çağrışımlara yer veren Fazıl Hüsnü Dağlarca, şuur altının karanlık akımlarını ifade eden sembollerle dolu orijinal şiirler yazdı. Şiirinde mağara devri adamlarından modern çağın insanına kadar, kişioğlunun iç ve dış dünyasını, yurt ve dünya insanını, çok yönlü davranış ve çatışmalarıyla işlediği, soyut-somut durumlar üzerinde derinleştiği, bunları yaparken de, arada söyleyiş sağlamlığını ihmal etse bile, kendine vergi hayaller, benzetmeler, semboller hazinesinden kuvvet aldığı görülür. 1970'de sayısı otuz dördü bulmuş kitapları içinde Çocuk ve Allah, Daha, Çakırın Destanı, Toprak Ana, Aç Yazı, Asû, Türk Olmak, Haydi özellikle ön planda yer alır. Bir ara Sözcü dergisine (1960) ve Vatan gazetesine (1961-1962) yazdığı, özdeyiş niteliğinde kısa düzyazıları bir yana bırakılırsa, yalnız şiirle uğraşan ve şiirlerini Türkiye'nin hemen bütün edebiyat dergilerine yaymış olan Dağlarca'nın eserleri:

Şiirler
Havaya Çizilen Dünya (1935)
Çocuk ve Allah (1940)
Daha (1943)
Çakırın Destanı (1945)
Taş Devri (1945)
Üç Şehitler Destanı (1949)
Toprak Ana (1950)
Aç Yazı (1951)
İstiklâl Savaşı-Samsun'dan Ankara'ya (1951)
İstiklâl Savaşı-İnönüler (1951)
Sivaslı Karınca (1951)
İstanbul-Fetih Destanı (1953)
Anıtkabir (1953)
Asû (1955)
Delice Böcek (1957)
Batı Acısı (1958)
Mevlânâ'da Olmak-Gezi (1958)
Hoo'lar (1960)
Özgürlük Alanı (1960)
Cezayir Türküsü (fransızca, ingilizce ve arapça çevirileriyle birlikte, 1961)
Aylam (1962)
Türk Olmak (1963)
Yedi Memetler (1964)
Çanakkale Destanı (1965)
Dışardan Gazel (1965)
Kazmalama (1965)
Yeryağ (1965)
Vietnam Savaşımız (ingilizcesiyle, 1966)
Kubilay Destanı (1968), Haydi (1968)
19 Mayıs Destanı (1969)
Vietnam Körü (destancıyım, 1970)
Hiroşima (Fransızca, İngilizce çevirileriyle, 1970)
Malazgirt Ululaması (1971)
Kınalı Kuzu Ağıdı (1972)
Gazi Mustafa Kemal Atatürk (1973)
Horoz (1977)
Hollandalı Dörtlükler (1977)
Çukurova Koçaklaması (1979)
Nötron Bombası (1981)
Yunus Emre'de Olmak (1981)
Çıplak (1981)
İlk Yapıtla 50 Yıl Sonrakiler (1985)
Uzaklara Giyinmek (1990)
Dildeki Bilgisayar (1992)
İçimdeki Şiir Hayvanı (2007)

Çocuk Şiirleri
Açıl Susam Açıl (Yugoslavya-Makedonya- - Üsküp, 1967)
Kuş Ayak (1971)
Arkaüstü (1974)
Yeryüzü Çocukları (1974)
Yanık Çocuklar Koçaklaması (1976)
Balina ile Mandalina (1977)
Yaramaz Sözcükler (1979)
Göz Masalı (1979)
Şeker Yiyen Resimler (1980)
Yazıları Seven Ayı (1980)
Cinoğlan (1981)
Hin ile Hincik (1981)
Güneş Doğduran (1981)
Kaçan Ayılar Ülkesinde (1982)

Aldığı Ödüller: Çakırın Destanı- C.H.P. Şiir Yarışması'nda üçüncülük (1946)
Asû 1956 - Yeditepe Şiir Armağanı
Delice Böcek -Türk Dil Kurumu 1958 Şiir Ödülü
Turhan Emeksiz Armağanı (1966)
Horoz - Sedat Simavi Vakfı Ödülü 1977
International Poetry Forum /Uluslararası Şiir Forumu, Pittsburg, Amerika/ Dağlarca'yı en iyi Türk şairi seçti (1967)
Struga (Yugoslavya) Şiir Festivalleri'nin 13.cüsünde ödül Altın Çelenk 12974
Milliyet Sanat Dergisi'nce de "1974 Yılının Sanatçısı" seçildi
 

 Şiirlerinden Seçmeler
Dört Kanatlı Kuş (1970)

Şiirlerinden  
Mustafa Kemal'in Kağnısı
 

Test Çöz